موقعیت جغرافیایی:

استان گلستان در بخش شمالی کشور واقع شده که از شمال به کشور ترکمنستان” دارای 438 کیلومتر مرز خشکی (نزدیکترین شهر حسنقلی) و 90 کیلومتر مرز آبی” از جنوب به استان سمنان، از شرق به استان خراسان شمالی و از غرب به استان مازندران و دریای خزر محدود می شود.

آب و هوا و اقلیم:

از 13 اقلیم شناخته شده در جهان، استان گلستان دارای 8 اقلیم معتدل مرطوب، معتدل مدیترانه ای، معتدل خشک، معتدل کوهستانی، سرد کوهستانی، خشک سرد، نیمه خشک و خشک می باشد. متوسط بارندگی سالیانه 470 میلیمتر و پتانسیل آب سطحي و زيرزميني میزان 2485 ميليون مترمکعب است، این استان از نظر ناهمواری به سه ناحیه کوهستانی ، کوهپایه ای و جلگه ای تقسیم می شود. از نظر توپوگرافی: 21- متر تا 3945 متر ارتفاعات کوه شاهوار، دارای منظرهای زیبا همچون کوهستانی، جلگه ای، ساحلی، بیابانی، جنگلی، مرتعی و تالاب های متعدد با قابلیت های گسترده اکوتوریستی است.

گلستان نام جدید سرزمین تاریخی است که در طول تاریخ و تا سده هفتم هجری به نام ایالت گرگان و از آن پس تا آغاز سده دهم به نام استرآباد و در نوشته‌های دوران اولیه اسلامی به نام (جرجان) و از اسفند ۱۳۱۶ گرگان نامیده شده‌است. این استان تا سال ۱۳۷۶ بخشی از استان مازندران بود، اما در آن سال به صورت استانی مستقل درآمد و شهرستان گرگان به عنوان مرکز آن برگزیده شد. بیش‌تر شهرهای کنونی استان از دیرینگی چندانی برخوردار نیستند و از بزرگ‌شدن روستاها به وجود آمده‌اند و به عبارتی روستا شهر به شمار می‌آیند. با این همه، شهرهای گرگان و گنبدکاووس ریشه در تاریخی دارند. روستاهای استان گلستان به صورت متمرکز و نزدیک به هم هستند. این روستاها در راستای جاده‌ها و رودها به صورت طولی و در بخش‌های کوهستانی به صورت پله‌ای هستند.

مردم

جمعیت استان گلستان براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395، یک میلیون و 868 هزار و 819 نفر است که از این تعداد 995 هزار و 615 نفر شهرنشین و 871 هزار و 546 نفر روستایی و یکهزار و 658 نفر غیرساکن می‌باشند. بیشترین تراکم جمعیت در گرگان با 297.4 نفر و کمترین آن در مراوه تپه با 19 نفر در هر کیلومتر است.
اقوام متعددی در این استان زندگی می‌کنند که شامل ترکمن‌ها، فارسی زبانان، سیستانی‌ها، بلوچ‌ها، ترک‌ها (آذربایجانی و قزلباش)، مازندرانی و قزاق‌ها می‌شوند.
فارس‌ها به دو دستهٔ بومی و مهاجر تقسیم می‌شوند. فارس‌های بومی بیشتر به گویش‌های گرگانی، کتولی و مازندرانی تکلم می‌کنند. مهاجرین به استان هم بیشتر سیستانی، بلوچ، سمنانی و خراسانی هستند. فارسی‌ زبان‌ها بیشتر در مرکز و جنوب استان و مازندرانی‌ها در روستاهای نیمه غربی استان سکونت دارند. آذری‌ها در شهرستان گنبد کاووس و قزاق‌های استان گلستان نیز بیشتر در گرگان سکونت دارند.
ترکمن‌ها در بخش شرقی، مرکزی و شمالی استان و همچنین در مرکز استان سکونت دارند، سنی‌ مذهب هستند و به زبان ترکمنی تکلم می‌کنند.

تقسیمات کشوری

این استان دارای ۱۴ شهرستان به نام‌های آزادشهر، آق قلا، گرگان، گنبدکاووس، بندرترکمن، گمیشان، رامیان، کردکوی، بندرگز، علی آباد کتول، گالیکش، کلاله، مراوه تپه و مینودشت، 27 بخش، 33 شهر، 60 دهستان و 1049 آبادی می‌باشد.

 جمعیت بر اساس نتایج سرشماری سال 1395

راههای ارتباطی

استان گلستان از طریق راه آهن سراسری (راه آهن شمال) از شهر گرگان تا بندر ترکمن و از آنجا به ساری و سوادکوه و گرمسار و تهران متصل شده‌است. همه ساله به دلیل موقعیت خوب استان در مسیر مسافرین عازم به مشهد از سمت استان مازندران پذیرای هزاران گردشگر ایرانی است.
استان گلستان بیش از پنج هزار کیلومتر راه اصلی و فرعی دارد.

گرگان

شهرستان گرگان مركز استان گلستان شهری زیبا و آراسته در متن طبیعت با دیدنی های فراوان است. مساحت این شهرستان در حدود 2/1615 كیلومتر مربع و جمعیت آن بالغ بر 397946 نفر است.

با توجه به موقعیت جغرافیای و ارتفاع زمین، آب و هوای این شهرستان متنوع است. در قلل مرتفع آب و هوای معتدل و سرد كوهستانی و در قسمت كوهپایه ها و قسمت های مركزی آب و هوای معتدل و مرطوب وجود دارد. آثار منقول و غیر منقول متعلق به دوران پیش از تاریخ كه از نقاط مختلف این شهرستان از جمله تورنگ تپه و شاه تپه و . . . به دست آمده نشانگر حضور دیرینه انسان ها و تمدن در این منطقه است كه تا هزاره ششم پیش از میلاد قدمت دارد.

از مهمترین اماكن تفریحی و آثار باستانی این شهرستان می توان پارك جنگلی ناهارخوران، النگ دره، قرق، آبشار و چشمه آب گرم زیارت، بافت قدیم گرگان، كاخ آقا محمد خان قاجار، بنای قدیمی شهر گرگان از جمله خانه كبیر و تقوی، مدرسه عمادیه، مسجد جامع گرگان، بغعه امام زاده ها ( نور، نه تن عبدالله و . . . ) دهكده توریستی زیارت، تورنگ تپه و كاروانسراهای قزلق، دیمه لو و رباط سفید اشاره نمود.

گنبد کاووس

نام این شهرستان كه بعد از گرگان مهمترین شهر استان محسوب می شود از نام گنبد قابوس بن وشمگیر گرفته شده است كه مقبره وی نیز در شمال شهر قرار دارد.

مساحت این شهرستان حدود 5071 كیلومتر مربع و جمعیت آن بالغ بر 286620 نفر است. مهمترین مراكز گردشگری و باستانی این شهرستان عبارتند از: تالاب های بین المللی آلماگل، آلاگل و آجی گل بازارچه مرزی اینچه برون، یاریم تپه، گبری قلعه، برج قابوس، شهر باستانی جرجان، امام زاده یحیی بن زید و بقعه دانشمند شهرستان گنبد كاووس را می توان كرسی مطالعات باستان شناسی استان دانست و پروژه های شهر قدیم جرجان و دیوار گرگان همه ساله در این شهرستان صورت می پذیرد.

علی آباد کتول

این شهرستان با جمعیتی بالغ بر 124875 نفر، وسعتی در حدود 1160 كیلومتر مربع و با وجود جاذبه های طبیعی و تاریخ و صنایع دستی متنوع از جمله مراكز عمده گردشگری در استان گلستان است.

شغال تپه كهن ترین استقرار بشر در شهر علی آباد می باشد كه در مركز این شهر قرار گرفته است و به دوران تاریخی تعلق دارد. از صنایع دستی این شهرستان می توان به قالی بافی، بافت پارچه های ابریشمی و پشمی، خورجین دوزی و چادر شب بافی اشاره كرد. از مراكز مهم باستانی و گردشگری این شهرستان می توان به آبشار و پارك جنگلی كبودوال، دهكده های ییلاقی ( افراتخته، زرین گل و سیاه مرزكوه و . . . ) رودخانه زرین گل، دهنه محمد آباد، امام زاده الازمن، معصوم آباد، نرگس تپه و نوران گلین تپه اشاره نمود.

آزادشهر

 این شهرستان با قرار گرفتن در محل تلاقی مسیرهای گرگان، گنبد كاوس و شاهرود دارای چشم اندازهای طبیعی و تاریخی بسیاری است. این شهرستان مساحتی در حدود 872 كیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 90161 نفر دارد.

از مركز گردشگری و باستانی این شهرستان می توان بقعه متبركه امام زاده محمد بن زید ( آق امام )، پارك جنگلی و تپه شهرك بسیجیان را نام برد.

آق قلا

شهرستان آق قلا كه در 15 كیلومتری شمال شرقی گرگان و در كنار رودخانه گرگانرود قرار گرفته است دارای جمعیتی بالغ بر 111587 نفر و وسعتی در حدود 1763 كیلومتر مربع است. این شهر توسط شاه عباس در سال 1020 هجری قمری بنا شده كه به نام اسپیدژ یا دژ سفید و در زمان حكومت پهلوی به پلوی دژ تغییر نام داد و امروز آق قلا نام گرفته است. از صنایع دستی مردم این منطقه می توان قالی، قالیچه و پشتی تركمن را نام برد. اماكن دیدنی و گردشگری شهرستان شامل گل فشان های قارینیارق نفتیجه، اینچه، پل آق قلا و پنج شنبه بازار آق قلا است.

گمیشان

گُمیشان یا کمیش‌ دپه یکی از شهرستان های استان گلستان می‌باشد. این شهر در شمالی ترین قسمت حاشیه شرقی دریای خزر قرار دارد و از طرف شمال به کشور ترکمنستان، از جنوب به بندرترکمن، از شرق به آق قلا و از طرف غرب به دریای خزر ختم می شود، این شهر با بندر ترکمن حدود ۱۹٫۵ کیلومتر فاصله دارد. کمیش دپه در سال ۸۸ از شهرستان ترکمن جداشده و «شهرستان گمیشان» نامیده شد.
نام محلی شهر کمیش دپه از واژه ترکمنی کُمیش‌ دَفه گرفته شده و به معنی «تپه نقره‌ای» است.
این شهر یکی از قدیمی ترین شهرهای ترکمن نشین شمال ایران می باشد که پیشینه تاریخی کهنی دارد. 100% جمعیت شهر را ترکمن ها تشکیل می دهند.
محمدعلی شاه قاجار قبل از مهاجرت به اودسا واقع در روسیه (در قضایای مربوط به: به توپ بستن مجلس)، مدتی در این شهر اقامت داشته است.

بندر ترکمن

این شهرستان كه یكی از شهرهای غربی استان گلستان است دارای 123125 نفر جمعیت و مساحتی در حدود 1576 كیلومتر مربع است. در سال 1306 خورشیدی در محلی كه قرارگاه نظامیان بود شهر بندرتركمن تأسیس شد. این شهرستان با وجود جاذبه های طبیعی مانند دریا و صنایع دستی غنی تركمن، یكی از مهمترین مراكز گردشگری استان محسوب می گردد.

صنایع دستی این شهرستان قالی و قالیچه و پشتی تركمنی است. از مهمترین مناطق گردشگری و باستانی شهرستان تركمن می توان از تالاب گمیشان، جزیره آشوراده، اسكله توریستی تركمن، میدان سواركاری، پادگان روس ها، زیارتگاه آق امام، آرامگاه بهاء الدین نقشبندی، دیوار تاریخی گرگان و قیزلر قلعه نام برد.

بندرگز

این شهرستان كه در منتهی الیه غربی استان گلستان واقه شده است، جمعیتی بالغ بر 45853 نفر و وسعتی در حدود 239 كیلومتر مربع را دارا است. با وجود جاذبه های گردشگری مانند دریا، جنگل و اماكن تاریخی این شهرستان را می توان از مراكز مهم گردشگری استان محسوب نمود.

مراكز دیدنی شهرستان بندرگز عبارتند از: اسكله توریستی، چشمه قلقلی، جنگل باغو، خلیج گرگان، سیكاپل، جركلباد، امامزاده حبیب الله و امامزاده سفید چال.

کردکوی

این شهرستان كه در غرب استان واقع شده است، دارای 66945 نفر جمعیت و مساحتی در حدود 8/815 كیلومتر مربع می باشد. وجود چشم اندازهای طبیعی و تاریخی و صنایع دستی زیبا موقعیت گردشگری مناسبی را برای این شهرستان به وجود آورده است.

از صنایع دستی آن می توان به حصیر بافی، نمد مالی، بافتن چادر شب و جوراب و دستكش پشمی اشاره كرد. از مناطق گردشگری و باستانی این شهرستان می توان منطقه حفاظت شده جهان نما روستای ییلاقی درازنو، پارك جنگی امام رضا (ع)، برج رادكان، شهر قدیمی تمیشه و دیوار تمیشه، امامزاده روشن آباد، امامزاده النگ و جاده شاه عباسی را نام برد.

رامیان

این شهرستان كه از نظر طبیعی به دو قسمت جلگه ای و كوهستانی تقسیم می شود جمعیتی بالغ بر 82260 نفر و وسعتی در 870 كیلومتر مربع دارد این شهرستان دارای جنگل های غنی و چشم اندازهای زیبا است.

مهمترین اماكن گردشگری و تاریخی این شهرستان چشمه گل رامیان، آبشار شیرآباد، غار شیرآباد، قلعه ماران، پارك جنگلی آهنگران، امام زاده پیر، مسجد سادات، تپه های انجیلو، نقاره خانه، مدرسه و كاخ رضاشاهی و بقعه الهادی می باشند.

مینودشت

این شهرستان در ناحیه شرقی استان گلستان در دنباله دامنه كوه های البرز شرقی واقع شده است. مساحت این شهرستان در حدود 1576 كیلومتر مربع جمعیت آن بالغ بر 127422 نفر است. نام قدیم مینودشت حاجیلر بوده، این شهرستان با توجه به مناظر طبیعی، تفرجگاه های زیبا، وجود آثار باستانی صنایع دستی و تولید ابریشم و تولید عسل یكی از جاذبه های گردشگری استان محسوب می شود.

از جمله اماكن گردشگری باستانی شهرستان مینودشت شامل: پارك ملی گلستان، آبشار لوه،سو،گلستان، جنگل باقر آباد و فارسیان،موزه های حیاط وحش و تاریخ طبیعی پارك ملی گلستان، تنگه چلچای، آقا چشمه، ماهی پران، دشت حلقه، غار باستانی كیارام است.

قدیمی ترین بقایای حضور انسان كه در استان گلستان شناخته شده غار كیارام می باشد كه به 100 هزار سال پیش و دوره پارینه سنگی میانه ( موسترین ) تعلق دارد. همچنین دشت حلقه به عنوان وسیع ترین سایت باستانی استان نیز كه 238 هكتار وسعت دارد در این شهرستان قرار گرفته است.

گالیکش

گالیکِش شهرستانی است در استان گلستان ایران، این شهرستان در مسیر بزرگراه تهران – مشهد قرار گرفته است.
جمعیت گالیکش در سال ۱۳۸۵، برابر با ۲۰۰۵۸ نفر بوده است.
پارک ملی گلستان در ۱۵ کیلومتری گالیکش و غار کیارام از مکان‌های دیدنی آنست.

کلاله

این شهرستان كه در منتهی الیه شرقی استان گلستان واقع شده با وسعت حدود 4962 كیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 154051 نفر یكی از مراكز گردشگری استان است.

از جمله مراكز گردشگری و آثار باستانی این شهرستان چشمه زاو، آق سو، زیارتگاه خالدبن سنان ( خالد نبی )، مسجد و مدرسه كریم ایشان، مقبره مختومقلی فراغی، زیارتگاه امام عبدالله و سه كارگاه كاوش باستان شناسی در دیوار تاریخی گرگان به نام های كارگاه قره دیب، كارگاه یسا قلیق و كارگاه قره یسر ( گرگر ) است.

مراوه تپه

مراوه‌تَپه یا مراوه یکی از شهرهای استان گلستان است.
شهر مراوه در بخش مرکزی شهرستان مراوه‌تپه استان گلستان و در نزدیکی مرز ترکمنستان واقع شده‌است.
جمعیت این شهر در سال ۱۳۸۳ برابر با ۴٫۳۲۱ نفر بوده‌است.

پیشینه تاریخی این سرزمین به ۷ هزار سال پیش و در غار کیارام واقع در روستای (فرنگ) بخش گالیکش به دوران پارینه سنگی بر می‌گردد. پژوهش‌های تازه نشان داده‌است که منطقه ی گرگان از ۶ هزار سال پیش تمدن پیش از آریایی‌ها را در خود جای داده بوده‌است. کهن‌ترین آثار دوره ی نوسنگی ایران از غار کمربند و غار هیتو در نزدیکی بهشهر پیدا شده‌است. این آثار از آشنایی مردمان آن زمان به سفالگری، هنر بافتن، اهلی کردن جانورانی مانند بز کوهی و ساخت ابزارهای سنگی صیقلی حکایت دارد. کاوش‌های تورنگ‌تپه، در نزدیکی گرگان، نیز نشان داده‌است که این منطقه دارای روستاهای پر جمعیت، سفالگری انبوه و شبکه ی آبیاری کشاورزی بوده‌است و دیرینگی آن دست کم به اندازه ی شهر سوخته در سیستان است. نام این سرزمین در سنگ نوشته‌های هخامنشی، از جمله سنگ نوشته ی داریوش در بیستون، به صورت ورگانه و در نوشته‌های پهلوی به صورت گورکان آمده‌است.

تاریخ‌نگاران یونانی از آن با نام هیرکانی یاد کرده‌اند. پدر داریوش هخامنشی زمانی فرمان‌روای این منطقه بوده‌است. اسب سواران گرگانی همواره مورد توجه هخامنشی‌ها بودند و داریوش برخی از گرگانی‌های دلاور را در سپاه جاویدان وارد کرد. می‌گویند شهر باستانی استرآباد را خشایارشاه به یادبود زن یهودی خود، که او را استر (ستاره) نام نهاده بود، ساخت. در زمان اردوان دوم اشکانی (۱۲۸-۱۲۴ پیش از میلاد) هیرکانی و کارمانیا (کرمان) زیر فرمان خاندان گودرز بود و جانشینان گودرز تا سده ی دوم پس از میلاد به طور مستقل آن را اداره کردند.

این سرزمین خوش آب و هوا از آرامشگاه‌های بهاری و تابستانی شاهان اشکانی بود. در همین دوران بود که ساختن دیوار بزرگ گرگان، که نابه جا به سد سکندر شناخته می‌شود، آغاز شد تا از یورش هون‌ها به خاک ایران جلوگیری کند. کار ساختن این دیوار، که درازای آن را از ۱۵۵ تا ۱۷۰ و گاهی ۳۰۰ کیلومتر نوشته‌اند، در دوره ی ساسانی نیز پیگیری شد و می‌گویند که انوشیروان به بازسازی آن فرمان داد.

در همین دوره ی ساسانی بناهای محکمی در مرز و در جای جای منطقه برای پایداری در برابر یورشگران ساخته شد. پس از برآمدن اسلام، این منطقه به سال ۳۵ قمری خراجگزار عرب‌های مسلمان شد. در روزگار سلیمان بن عبدالملک، یزید بن مهلب ولایت گرگان را به سال ۹۸ قمری فتح کرد و شهر جرجان از آن پس کرسی ولایت جرجان شد. این شهر در سده ی ۳ و ۴ هجری بسیار آباد شد و در روزگار فرمان روایی‌های مستقل ایرانیان به زیر فرمان ساسانیان درآمد. سپس گاهی در دست آل بویه و گاهی سامانیان بود تا این که آل‌زیار بر آن جا دست یافتند و به آبادی آن کوشیدند. (توجه داشته باشید شهر جرجان در یورش مغول‌ها ویران شد و شهر کنونی گرگان، زمانی استرآباد نامیده می‌شد.)

خاندان آل‌زیار شناخته شده ترین فرمان‌روایان این منطقه هستند که از آغاز سده ی چهارم (۳۱۶ قمری) تا میانه ی سده ی پنجم (۴۳۵ یا ۴۴۱ قمری) در منطقه ی گرگان، طبرستان و گیلان فرمانروایی کردند و گاهی تا ری، اصفهان، همدان و دینور را نیز در فرمان خود داشتند. مرداویج، بنیان‌گذار این دودمان، ریشه ی خود را به شاهان گذشته ی ایران می‌رساند و در سر داشت بغداد را به چنگ آورد و پادشاهی ایرانیان را بار دیگر بنیان گذارد. با این همه، نه تنها او بلکه فرمان‌روایان پس از او نیز نتوانستند به چنین آرزوهای بزرگی دست پیدا کنند و سلجوقیان به فرمانروایی آن‌ها پایان دادند. قابوس بن وشمگیر، شناخته شده ترین فرمانروایان آل‌زیار است که آوازه ی دانش دوستی اش باعث شده بود بزرگانی چون ابوریحان بیرونی و ابن‌سینا به سوی گرگان بروند.

بیرونی برخی از پژوهش‌های خود را در پیرامون شهر گرگان انجام داد و نخستین کتاب مهم خود، به نام آثار الباقیه عن قرون الخالیه، را به نام قابوس نوشت. از خود قابوس کتابی با نام قابوس‌نامه برجای مانده‌است که از آثار ادبی و اخلاقی مهم ایران به شمار می‌آید. بنای برج قابوس، در شهر گنبدکاووس نیز به فرمان او ساخته شده‌است که بزرگ‌ترین بنای آجری جهان به شمار می‌آید.

استان گلستان به عنوان قطب کشاورزي که در همه رشته هاي کشاورزي و دام پروري از کشت گندم و پنبه و محصولات باغي و توليد چوب گرفته تا پرورش دام و صيد ماهي و شيلات و استحصال خاويار و … حضور جدي و پيشگام دارد.

اين استان در توليد سويا با 60.3 درصد، خاويار با 56 درصد و دانه روغني كلزا با 34 درصد از توليد كشور، دارنده رتبه اول است.

گندم

مقدار تولید محصول گندم استان، 959031 تن بوده که 7/55 درصد از تولید کل گندم کشور را به خود اختصاص داده است و پس از استان خوزستان (12/3 درصد) در جایگاه دوم تولید گندم کشور قرار دارد. (33/3 درصد بصورت آبی و 66/7 درصد بصورت آبی). متوسط عملکرد در هکتار گندم استان 2/71 تن می‌باشد. (متوسط عملکرد در هکتار آبی 4/68 تن و دیم 2/24 تن
اکنون در گلستان 30 واحد فعال فرآوری گندم با ظرفیت اسمی تولید سالانه یک میلیون و 500 هزار تن آرد فعالیت دارد که از نظر کیفیت و کمیت تولید گندم در کشور به ترتیب رتبه اول و سوم را دارد.
امسال 929 هزار تن گندم مازاد بر نیاز کشاورزان گلستان با نرخ تضمینی خریداری که از این مقدار 600 هزار تن آن در کارخانه های استان تبدیل به آرد شد.

پنبه

کشت پنبه در گلستان که در چند دهه پیش بخش قابل توجهی از اراضی این استان تا ۱۸۸ هزار هکتار را به خود اختصاص می داد و نقش بسیار موثری در تولید و اشتغال منطقه داشت و حتی از دیگر استان های کشور نیز کارگران بسیاری، چند ماه از سال را برای کار در ده ها کارخانه پنبه پاک کنی به این استان می آمدند.
رونق کشت پنبه و کارخانه های پنبه پاک کنی آن در گلستان، بعدها به دلایل مختلف از جمله بالا بودن هزینه های تولید و طولانی بودن دوره رشد گیاه و برداشت محصول (حدود هشت ماه)، پایین بودن قیمت خرید، حمایت ضعیف از این محصول استراتژیک و واردات آن سبب کاهش سطح کشت آن به چند هزار هکتار در این استان شد؛ با این حال در سال های اخیر کشت پنبه مجدداً مورد توجه کشاورزان قرار گرفته است.
روند صعودی کشت پنبه در سرزمین طلای سفید درسال جاری با ۷۰ درصد افزایش نسبت به سال قبل به ۱۷ هزار و ۳۰۰ هکتار رسیده است، روزنه امیدی برای بازگشت به دوران طلایی این محصول استراتژیک در این استان باز کرده است.

سویا

استان گلستان به عنوان اولین تولید کننده سویا در کشور، از 30 هزار هکتار زمین زیر کشت سویا برخوردار است که از این سطح، سالانه 40 تا 50 هزار تن دانه سویا تولید می‌شود.
در استان گلستان 4 کارخانه روغن‌کشی وجود دارد که روزانه توان استحصال 2 هزار تن روغن را دارند و گلستان سالانه با بیش از 50 هزار هکتار سطح زیر کشت سویا مقام نخست تولید سویا را به خود اختصاص داده است.
در سال جاري بيش از 21050 هكتار اراضي كشاورزي استان گلستان به كشت سويا اختصاص داشت  که توسط كشاورزان سوياكار استان برداشت شده است كه بيش از36 هزار تن محصول توليده شده است.

زیتون

به طور معمول برداشت زيتون كنسروي از اوايل شهريور و زيتون روغني از آبان هر سال در گلستان آغاز مي شود و اين برداشت به مدت 45 تا 60 روز ادامه دارد.
9 هزار و 307 هكتار باغ زيتون در استان وجود دارد كه امسال پنج هزار و 707 هكتار آن بارور است.
درختان بيشتر باغ هاي زيتون ايجاد شده در استان از ارقام ‘كرونايكي، ميشن، مانزا، بليدي، آريسونا، آرييكن، مانزاليا و ملكشاهي’ است.
رتبه گلستان در ايجاد باغ هاي زيتون در ميان استان هاي كشور از لحاظ سطح زير كشت دوم و از لحاظ توليد ششم مي باشد.
15 واحد فرآوري زيتون اعم از كنسروي و روغني با سرمايه گذاري 250 ميليارد ريال در استان فعال است.

زعفران

در حال حاضر سطح زیر کشت زعفران در استان حدود 235 هکتار است که 65 تا 70 درصد کشت ها بالای سه تا چهار سال و مابقی در سال های اول و دوم قرار دارند که هنوز به محصول دهی نرسیده‌اند که  تا پایان برنامه ششم توسعه سطح زیر کشت زعفران در استان گلستان به 400 هکتار توسعه پیدا خواهد کرد.
در حال حاضر در استان گلستان تنها روستاهای کوهستانی شهرستان آزادشهر شامل روستاهای وامنان، کاشیدار، سیب چال و نراب مورد حمایت توسعه زعفران است.
در سایر مناطق استان کشت زعفران صورت نمی‌گیرد، ولی کشت های آزمایشی در برخی از مناطق دیگر استان از جمله شاهکوه، چهارباغ و مراوه تپه انجام شده و هرگاه به نتیجه مناسب رسیدیم در این مناطق یا سایر مناطق، کشت زعفران را با هماهنگی وزارتخانه انجام می دهیم.
متوسط عملکرد زعفران در هر هکتار در استان 8 کیلوگرم است که نسبت به میانگین کشوری حدود 2 کیلوگرم بیشتر است. حتی در برخی از مزارع زعفران نیز عملکرد 20 کیلوگرم در هر هکتار را نیز داشتیم.
یکی از محاسن زعفران تولیدی در استان این است که به صورت محصول سالم تولید می شود و هیچ گونه سمی در مزارع مورد استفاده قرار نمی گیرد.

زعفران تولیدی در استان با توجه به آزمایشات به عمل آمده در آزمایشگاه های معتبر استان خراسان رضوی، به لحاظ شاخص های ارزیابی کیفی، یکی از بهترین تولیدات زعفران کشور است.
به ازای هر هکتار زعفران چهار نفر به صورت مستقیم مشغول به کار می شوند.

کلزا

مقدار تولید محصول کلزا استان 109175 تن (30 درصد آبی و 70 درصد دیم) بوده که 31/1 درصد از تولید کل کلزا کشور را به خود اختصاص داده است و دارای رتبه نخست در بین استان‌های کشور می‌باشد.
 استان‌ خوزستان با 16/9 درصد در جایگاه دوم تولید کلزا کشور قرار دارد. میزان تولید این دو استان، به تنهایی 50 درصد تولید کلزا کشور را شامل می‌شود.‌ متوسط عملکرد در هکتار کلزا استان 2/14 تن می‌باشد.
در گلستان حدود ۱۵ رقم کلزا شامل هایولای۵۰، هایولای ۴۸۱۵، هایولای۵۵۹، آرجی‌اس، دِلگان و تِراپُل کشت می شود.
گلستان سالیان سال رتبه اول تولید کلزای کشور را در اختیار دارد.

گوجه فرنگی

امسال سطح زیر کشت گوجه فرنگی ۴ هزار و ۷۰۰ هکتاربوده که پیش بینی عملکرد این محصول در هر هکتار ۴۵ تن است و انتظار می‌رود بیش از ۲۰۰ هزار تن از سطح مزارع برداشت شود.
کشت گوجه فرنگی از بهمن ماه آغاز می‌شود و تا اواخر اردیبهشت ادامه دارد و برداشت این محصول نیز از نیمه دوم خرداد آغاز می‌شود و تا اواسط مرداد ادامه دارد.
گلستان در تولید گوجه فرنگی جزو ۱۰ استان نخست کشور است.
محصول تولیدی گلستان اغلب در کارخانه‌های فرآوری گلستان و دیگر استان‌ها از جمله خراسان رضوی تبدیل به رب می‌شود.

چغندرقند

امسال ۱۲۲ چغندرکار استان، یک هزار و ۸۲ هکتار از اراضی گلستان را زیر کشت این محصول بردند که بیشترین عملکرد را چغندرکاران گرگان با برداشت ۱۳۳ تن در هکتار داشتند.

طبق اعلام جهاد کشاورزی گلستان، قیمت تضمینی هر کیلو چغندرقند با احتساب کمک کرایه حمل با عیار ۱۵ درصد ۴۲۵۸ ریال است. بیشترین سطح زیرکشت چغندر قند در گلستان مربوط به شهرستان‌های گرگان، علی آباد، رامیان و بندرترکمن است. کارشناسان کشاورزی گلستان معتقدند رسیدن به خوداتکایی در تولید شکر، ایجاد تناوب زراعی و حاصلخیزی خاک، افزایش تولید محصولات بعد از کشت چغندر نظیر گندم و درآمدزایی بالا از اهداف مهم پیگیری جایگزینی چغندر قند به جای محصولات پرآبی همچون شالی در این استان است.

گلستان جزو ۵ استان برتر تولید کننده چغندر قند پاییزه کشور است.

شلتوک برنج

کلنی زنبور عسل

فراورده های دامی

دانشمندان

میرداماد:

میربرهان‌الدین محمدباقر استرآبادی ، مشهور به «میرداماد» فیلسوف ایرانی عهد صفویه و از اساتید ملا صدرا بود. میرداماد همچنین عارف و شاعر بوده و به «اشراق» تخلص می‌نموده‌است.

ابوسهل عیسی بن یحیی مسیحی:

به سال ۳۸۸ قمری در گرگان به دنیا آمد. او از پزشکان نام‌دار سدهٔ چهارم و پنجم هجری به شمار می‌آید. دو اثر شناخته شده به نام‌های المائه فی‌طب (در پزشکی) و فی‌علوم طبیعی (در علوم طبیعی) دارد. می‌گویند کتاب پزشکی او شرمشق ابن‌سینا در نگارش قانون بوده‌است.

سید اسماعیل جرجانی:

از پزشکان نامدار ایران در سدهٔ پنجم هجری و نویسندهٔ کتاب ذخیرهٔ خوارزمشاهی است. کتاب او را نخستین کتاب پزشکی می‌دانند که به زبان فارسی نوشته شده‌است. اغراض الطب، التذکره الاشرفیه فی الصناعه الطبیه و یادگار از دیگر آثار اوست. به سال ۵۳۱ قمری درگذشت.

میرفندرسکی:

از دانشمندان ، فیلسوفان و عارفان دورهٔ صفویه که با میرداماد، شیخ بهایی و ملاصدرا هم‌دوره‌است . میرفندرسکی در روستای فندرسک به سال ۹۷۰ قمری به دنیا آمد. او در حکمت طبیعی و ریاضی و فیزیک و شیمی نیز دست داشته و شعر نیز می سروده است . رساله الصناعیه و مقاله فی حرکت از آثار اوست.

منوچهر فرهنگ:

منوچهر فرهنگ اقتصاددان ایرانی بود. او را پدر علم اقتصاد ایران می‌دانند.

ابن شرفشاه استرآبادی:

ابن شرفشاه استرآبادی (۷۱۸ /۷۱۷ /۷۱۵ -۶۴۵)، فیلسوف، عالم، نحوی و طبیب، از مردم استرآباد بود.

ابوالقاسم حمزه بن ابراهیم السهمی:

به سال ۳۴۵ قمری در گرگان به دنیا آمد و در سال ۴۲۷ در نیشابور در گذشت. تاریخ جرجان یا معرفه علماء اهل جرجان شناخته شده‌ترین اثر اوست که زندگی‌نامهٔ ۱۱۹۴ تن از راویان حدیث از مردم جرجان و پیرامون آن را در خود دارد.

شریف جرجانی:

سید علی بن محمد (۸۱۶-۷۴۰ قمری) از متکلمان و فیلسوفان حنفی مذهب که شاه شجاع آل‌مظفر (حافظ برای او شعر سروده‌است) او را برای آموزش به شیراز فراخواند. امیر تیمور او را به سمرقند فرستاد، اما پس از مرگ امیر به شیراز بازگشت و در همان‌جا درگذشت. تعریفات جرجانی، ترجمان القرآن، امثله، صرف میر، صغری و کبری از آثار اوست.

شمس‌الدین محمد جرجانی:

ادیب، نحوی و متکلم شناخته شدهٔ ایران و پسر سید شریف جرجانی که دو کتاب صغری و کبری را از فارسی به عربی ترجمه کرد. شرح ارشاد تفتازانی در نحو از دیگر آثار اوست. به سال ۸۳۸ در شیراز درگذشت.

عبدالقاهر جرجانی:

ادیب و زبان‌شناس و از پایه‌گذاران دانش معانی و بیان. اسرار البلاغه، اعجاز القرآن، دلائل الاعجاز و العوامل المائه (عامل‌های صدگانه) از آثار اوست.

ادیبان

فخرالدین اسعد گرگانی:

از شاعران داستان‌سرای سدهٔ پنجم هجری که داستان کهن ویس و رامین را به نظم درآورد. پیشینهٔ این داستان به زمان اشکانان می‌رسد که بر سر زبان‌ها افتاده بود. فخرالدین آن را به نظم درآورد و کار او را نخستین منظومهٔ عشقی می‌دانند .

لامعی گرگانی:

لامعی گرگانی شاعر ایرانی قرن پنجم هجری است .

هلالی جغتائی:

بَدرالدین (نورالدین) هِلالی جَغتائی اَستَرآبادی (مرگ ۹۰۸) یکی از شاعران پارسی‌گوی سده ۹ هجری خورشیدی بود.

مختومقلی فراغی:

شاعر بزرگ ترکمن که شعرهای او به چند زبان ترجمه شده‌است. آرامگاه او در روستای آق‌توقای کلاله ساخته شده‌است.

قابوس بن وشمگیر:

پادشاهی هنرمند و ادیب ، شاعر و خوشنویس بود. وی صاحب گرگان و طبرستان و فرزند امیر وشمگیر بن زیار بود.

محمد صدقی استرآبادی:

سلطان محمد صدقی استرآبادی (؟ ه. ق در استرآباد – ۹۵۲ ه. ق در کاشان) شاعر پارسی‌گوی سدهٔ دهم هجری شاعر، متخلص به صدقی. از اهالی استرآباد بود و در کاشان مسکن گزید. صدقی در شعر استاد محتشم کاشانی و از دانشمندان روزگار خود به شمار می‌رفت.

فضل الله حروفی استرآبادی (نعیمی)

نظام الدین بن حسین بن مجدالدین استرآبادی:

نظام‌الدین بن حسین بن مجدالدین استرآبادی، از شاعران شیعی مذهب سدة نهم و اوایل سدهٔ دهم ق است. شیعی مذهب بودن او را قصایدش در باب منقبت ائمة دین آشکار می­کند؛ گذشته از آن مثنوی بلقیس و سلیمان را هم سروده است. وی در شعر، نظام تخلص می­کرد.

نویسندگان

کیکاووس پسر اسکندر:

عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن زیار ، پادشاهی از آل زیار بود. کیکاووس بن اسکندر صاحب کتاب ارزشمند قابوس نامه است .

میرزا مهدی استرآبادی:

وی فرزند محمد نصیر، منشی نادر شاه افشار و از مورخان آن دوره است که دو کتاب مشهور جهانگشای نادری و دره نادره را درباره ی نادرشاه نوشته است.

بی‌بی‌خانم استرآبادی:

از نویسندگان دوران مشروطه و مولف «معایب الرجال» است . او را نخستین زن طنزنویس ایران می‌دانند.

ابوبکر صولی جرجانی:

ابوبکر صولی جرجانی، تاریخ نگار و ادیب نامی قرن چهارم هجری، در یکی از روستاهای جرجان زاده شد. الوزراء، الاوراق(در تاریخ سیاسی خلفای عباسی)از جمله مهم ترین آثار اوست.

هنرمندان

احمدرضا اسعدی: (زاده ۱۳۳۳ – گرگان) بازیگر سینما اهل ایران است.
هایده صفی‌یاری: (زادهٔ ۱۳۳۸، گرگان) تدوین‌گر ایرانی‌ست.
برزو نیک نژاد: (زاده ۱۳۵۴ – گرگان ) نویسنده سینما اهل ایران است.
رامتین خداپناهی: کارگردان، بازیگر و مدرس سینما و تلویزیون در سال ۱۳۵۰ در خانواده‌ای اهل هنر در گرگان به دنیا آمد.
محمدرضا لطفی: محمدرضا لطفی (۱۷ دی ۱۳۲۵، گرگان) نوازندهٔ سرشناس تار، ردیف‌دان و موسیقی‌دان ایرانی است.
عبدالحی منشی استرآبادی: عبدالحی منشی استرآبادی (درگذشت: 907 ه.ق) از خوشنویسان پرآوازه سده نهم هجری است که در خط تعلیق شهرت پیدا کرد و برخی او را واضع خط تعلیق می دانند.

پیشکسوتان ورزش

رضا سوخته‌سرایی: سوخته‌سرایی یکی از بهترین کشتی‌گیران دستهٔ فوق سنگین تاریخ کشتی ایران به شمار می‌رود.
رمضان خدر: نایب قهرمان مسابقات جهانی کشتی در سال 1972 در کشور ترکیه و عضو تیم ملی در المپیک 1976 مونترال در کشور کانادا بو .
اویس ملاح: اویس ملاحی (ملاح) (زادهٔ ۱۳۴۵) کشتی‌گیر آزادکار است که در سال ۱۹۹۱ برندهٔ مدال برنز وزن ۵۷ کیلو مسابقات قهرمانی کشتی جهان شد.

ابراهیم میرزایی: ابراهیم میرزایی (زاده ۷ بهمن ۱۳۱۸ در گرگان) رزمی کار ایرانی و بنیان‌گذار هنر رزمی کونگ‌فو توآ است.
محمد مهدی ایزد پناه: کاپیتان و سرمربی اسبق تیم ملی بسکتبال ایران.

 ابوالقاسم ناصری: مربی تیم ملی کبدی در مسابقات المپیک آسیایی

نخبگان ورزشی

سردار آزمون: ملی پوش جمهوری اسلامی ایران و فوتبالیست تیم روبین کازان روسیه

فرهاد قائمی: ملی پوش والیبال جمهوری اسلامی ایران- قهرمان جهان و آسیا
صابر کاظمی: ملی پوش والیبال جمهوری اسلامی ایران- قهرمان جهان و آسیا
عادل مجللی: مدال آور  مسابقات جهانی در رشته قایقرانی
پرهام  مقصودلو: پدیده  شطرنج و قهرمان جهان
پژمان قلعه نوعی: کسب سهمیه  در المپیک  ریو برزیل  در رشته دو ومیدانی
بهمن سالمی: قهرمانان  والیبال  ساحلی جهان
رحمان رئوفی: قهرمانان  والیبال  ساحلی جهان
زهرا دانایی طوس: کسب سهمیه  المپیک 2016 برزیل  در والیبال نشسته
آرش خرمالی: کسب مدال  طلای المپیک و جهان در مسابقات والیبال نشسته
فاطمه حسام: قهرمان  جهان در رشته رزمی
فاطمه کلاسنگیانی: قهرمان جهان  در رشته تکواندو